در این متن به چگونه مدیران دروغ گو را بشناسیم میپردازیم. کارفرمایی که به کارمندش میگوید که واقعاً دلم میخواهد حقوق و مزایایت را افزایش دهم، اما مضیقههای مالی امکان این کار را نمیدهد یا کارگری که سوانح پیش آمده در خط تولید را ناشی از عیب دستگاه بیان میکند و بسیاری نمونههای دیگر میتوانند در زمره مواردی باشند که افراد در آن حقیقت را به مخاطب نمیگویند و فریبکاری را شیوه خود میکنند. همه ما گاه و بیگاه دروغ گفته ایم، گاهی دروغی کوچک که خیلی هم مهم نبوده و تاثیر زیادی نداشته، و گاهی هم دروغی بزرگ که نهایتا به ضرر گوینده یا سایرین تمام شده است.
با این که هر جامعه ای دروغ گفتن را محکوم میکند، اما همچنان دروغ گویی یکی از ویژگیهای روزانه زندگی ماست. تحقیقات نشان میدهد که آمریکاییها به طور متوسط تقریبا دو بار در روز دروغ میگویند، اما این میزان بین افراد نوسان میکند. در حقیقت، توزیع دروغ گویی از قانون ۸۰-۲۰ پارتو تبعیت میکند به این معنی که ۲۰ درصد افراد ۸۰ درصد دروغ میگویند و ۸۰ درصد افراد نیز به اندازه ۲۰ درصد دروغ میگویند.
به طور کلی باور داریم که دروغ گویی امر خوبی نیست و سعی در انجام ندان و عادت نکردن به آن داریم، اما برای برخی از انسانها دروغ گویی جزو ذات آنها میشود و شیوه ای برای زندگی. محیط کار نیز از این موضوع بی نصیب نیست، به طور کلی دروغ گویی در هر شرایط و موقعیتی ناپسند و نکوهیده است اما به طور معمول وقتی به شکل عادت در میآید مشکل آن متفاوت تر میشود، متاسفانه دروغهایی که در محیط کار گفته میشوند، اجتناب ناپذیرند؛ اما آسیب برخی از آنها بیشتر است. مساله اساسی برای همه این است که چگونه میتوانیم فردی که دروغ میگوید را شناسایی کنیم.
پاول اکمن و مفهوم دروغ
دکتر پاول اکمن، روانشناس ۸۵ سالهی آمریکایی که بیش از ۵ دهه هست که روی مفهوم دروغ و دادههای پوشیده شده مطالعه و تحقیق داشته. او به قویترین انسان در تشخیص دروغ در جهان مشهور است. آنچه که بین پل اکمن و دروغ، رابطه ایجاد میکند، سالهای زیادی است که روی همه جنبههای آن، از جمله بروز بیرونی و نشانههای احساسی ناشی از دروغگویی در چهره وقت گذاشته و مطالعه کردهاست. پل اکمن، هفت احساس پایه را در انسانها شناسایی کرد و نشان داد که این احساسها، در همهٔ ما مشترک هستند و در چهرهٔ ما به یک شکل بروز میکنند. فهرست احساسات مشترک ما به این شرح است:
ترس. تعجب. خشم. نفرت. شادی. غم. تحقیر
چگونه مدیران دروغ گو را بشناسیم
اکمن اصطلاحی دارد به نام بیانهای میکرو یا بسیار ریز دارد او میگوید به صورت معمول هیجانات در زمانی در حدود نیم ثاینه تا چهار ثانیه در صورت نمایانگر میشوند، اما در بیانهای میکرو این تغییرات چهره تنها در بازه زمانی یک تا پانزدهم تا یک بیست و پنجم ثانیه نمایان میشوند. با توجه به جزئی بودن این تغییرات و البته زمان بسیار کوتاه آن، هر فردی توانایی دیدن چنین تغییراتی را ندارد، اما کسی که آموزشهای لازم را دیده باشد با کمک این تغییرات بسیار جزئی میتواند متوجه شود که ایا فرد هیجانی متناسب با گفتههایش را تجربه میکند و یا بین گفتهها و هیجان نشان داده شده در چهره، تضادی وجود دارد؛ چرا که تفاوت بین گفتهها و هیجانات میتواند یکی از نشانههای دروغگویی باشد.استفاده از این روش از چنان اعتباری برخوردار است که پلیس فدرال آمریکا یا همان FBI نیز از چنین روشی برای شناسایی دروغ در بازجوییها استفاده میکند.
اما روش دومیکه میتواند در شناسایی دروغ یاری رسان باشد، تفاوت بین زبان بدن است یا در واقع همان چیزی که بیان میشود. یا آنچه بیان میشود، از ساده ترین مثالها در این زمینه زمانی است که فرد میگوید بله، اما سرش به صورتی خفبف به معنای نه حرکت میکند. نکته جالب توجه آنکه آکمن میگوید در فرهنگ آمریکا در مجموع حدود ۸۰ ژست به صورت معمول استفاده میشود که البته ۱۸ تای آنها کاربرد بیشتری دارد. شناخت این موارد میتواند به افراد کمک کند تا بسیار آسان تر تفاوت بین زنان بدن و گفتار را دریابند. البته باید توجه داشت که در هر فرهنگی ژستهای ویژه آن فرهنگ وجود دارد که باید شناسایی شود تا بتوان به خوبی از این روش استفاده کرد.
اما نکته سومیکه میتواند یاری رسان باشد، توجه به عبارتها و کلماتی است که افراد استفاده میکنند. یکی از مشهورترین نمونههایی که اکمن از آن استفاده میکند ، جمله ای است که بیل کلینتون درباره رابطه با مونیکا لوینسکی استفاده کرد. او گفت:«من با آن زن رابطه جنسی نداشته ام.» کلینتون نام مونیکا را میدانست، اما برای اینکه به دروغ بگوید بین او و مونیکا فاصله زیادی است، از عبارت «آن زن» استفاده کرد. اکمن میگوید چنین اغراقهایی میتواند نمایانگر پنهان کاری فرد باشد.
شاید با دانستن این سه مورد تصور کنید که پس دیگر از امروز میتوانید متوجه دروغ دیگران شوید. اکمن میگوید دانستن این موارد مانند این است که شما در رابطه با بازی تنیس اطلاعات زیادی داشته باشید، اما در عمل تا وقتی تمرینی نداشته باشید، هیچ وقت نمیتوانید قهرمان المپیک شوید، دانستن این موارد نیز هر چند جذاب است، اما توجه داشته باشید که تا وقتی زیر نظر کارشناسان تمرین نداشته باشید، نمیتوانید خودتان کارشناس این کار شوید.
برگرفته از دنیای اقتصاد