در این مقاله به راهکارهای پیشگیری از حوادث شغلی میپردازیم همه ساله در جهان میلیون‌ها کارگر قربانی حوادث شغلی می‌شوند که منجر به کشته شدن و یا از کار افتادگی تعداد کثیری از آنها می‌شود. در ایران به نقل از خبرگزاری مهر در سال ۱۳۹۵ تعداد ۸۱۲ نفر در اثر حوادث شغلی فوت شدند که به صورت میانگین روزانه ۲٫۲ نفر جان خود را از دست دادند.
علت‌های حوادث شغلی
مطالعات و بررسی‌های انجام شده در سالهای اخیر نشان می‌دهد به طور کلی حادثه ناشی از کار علت واحدی نداشته و معلول علل فنی و انسانی می‌باشد. علل حوادث بستگی به نوع محیط، شرایط کار، ابزار مورد استفاده می‌توان به علل مستقیم شامل:
جابه جایی اشیاء
کار با ماشین آلات
افتادن از ارتفاع
سوختگی
و …نام برد
فاکتورهای انسانی در حوادث
علل غیر مستقیم که این علل مستقیما سبب به وجود آمدن حادثه نمی‌شوند بلکه در صورت وجود علل مستقیم شانس بوجود آمدن حادثه را بیشتر میکنند. که خود شامل عوامل فیزیکی شامل نور ناکافی، صدای بیش از حد و غیره نام برد و در بحث علل انسانی می‌توان به خستگی ناشی از کار، نارضایتی شغلی، هیجانات منفی کاری، محدودیت‌های شناختی اشاره کرد.
امروزه مشخص شده است که با پیشرفت روش‌های فنی، فرآیندها و تجهیزات به تنهایی در کاهش صدمات و حوادث شغلی موثر نیست، بلکه فاکتورهای انسانی از جمله خصوصیات روانی ( شناختی و نگرشی کارکنان ) نیز نقش مهمی‌در این زمینه به عهده دارند. بنا به گفته سازمان بهداشت جهانی خطاهای انسانی عمده ترین علت رخداد حوادث شغلی است.
طبقه بندی انواع خطای انسانی
چندین نوع از خطای انسانی وجود دارند. عبارتند از:
خطای غیرعمد:
این ممکن است وقتی به وجود آید که فرد نتواند یک وظیفه را به درستی انجام دهد برای مثال انجام یککنترل یا خواندن یک اندازه گیری اینها «اشتباهات» یا «لغزش‌های» نوعی هستند که اغلب با «بی توجهی» یا «فقدان توجه» به وظیفه در رابطه می‌باشند.
اشتباهات:
در این موقعیت، فرد آگاهی از یک مشکل را نشان می‌دهد اما یک طرح اشتباه برای حل آن می‌ریزد. سپس به طور عمد اما به طور اشتباه عملکردهایی که اشتباه هستند و آنهایی که دارای نتایج خطرناکی هستند را انجام می‌دهد.
نقض‌ها:
در این مورد، یک شخص عملاً عملکردی را انجام می‌دهد که مخالف با بعضی قواعدی است که از لحاظ سازمانی لازم می‌باشند. از جمله یک رویکرد عملیاتی تأیید شده. خرابکاری عمدی یک نمونه حداکثر از یک نقض می‌باشد.
خطاهای مبتنی بر مهارت:
این خطاها در طی اجرای یک وظیفه خیلی عادی خیلی خوب یاد گرفته شده رخ می‌دهد. آنها برای پیش بینی حالا خواه از طریق آزمایش آزمایشگاهی یا خواه از تجربه در دیگر کارهای مهارت یافته جوابگو می‌باشند، حتی وقتی که آن کارها در صنایع مختلفی اجرا شوند.
خطاهای مبتنی بر قاعده:
انواع خطایی وجود دارند که زمانی رخ می‌دهند که یک مجموعه از دستورالعملهای عملیاتی یا مجموعه مشابه از قواعد برای راهنمایی سلسله مراتب عملکردها استفاده شده اند. آنها بیشتر به زمان، قالب ذهن افراد و حالت فیزیکی، ذهنی یا احساس موقتی شخص مربوط بستگی دارند بنابراین آنها را به سختی می‌توان از آمارها و تجربه‌ها گذشته پیش بینی کرد.
خطاهای مبتنی بر دانش:
که همچنین به آن «خطاهای قصد کلی» گفته می‌شود، آنها خطاهایی هستند که زمانی رخ می‌دهند که باید بین چندین طرح از عملکرد انتخابی صورت گیرد. چنین خطاهایی از آگاهی مفصل از سیستم‌های در اختیار شخص نشأت می‌گیرند و «مدل ذهنی» ایجاد شده ممکن است نادرست باشد. چنین خطاهایی که خیلی پیش بینی آنها دشوار است را تنها یک تحلیل گر می‌تواند پیش بینی کند کسی که در مورد پیش بینی این شکل از مدل آگاهی دارد.
راهکارهای پیشگیری از حوادث شغلی:
عملیات متعددی هست که یک سازمان می‌تواند حوادث را کاهش دهد شامل
گزارش صحیح از حوادث
طراحی صحیح محل کار
فضایی که فرایند کار امن را تشویق کند
آموزش ایمنی
تغییر نگرش کارکنان نسبت به ایمنی
فعالیت تبلیغی
