در این مطلب به آزمونهای روانشناختی در محیط کار میپردازیم به طور کلی بحث در مورد آزمونهای روان شناختی مورد استفاده در سازمانها و صنایع میتواند بسیار پیچیده و تخصصی باشد. متاسفانه در برخی سازمانها و صنایع استفاده از آزمونهای روانشناختی متداول جهت تصمیم گیریهای سازمانی امری عادی شده است. اما تعیین بهترین آزمون، تشخیص مناسب ترین معیار، تفسیر آزمون …… برای صاحبان صنایع میتواند دلهره آور باشد.
در حال حاضر صدها آزمون روان شناختی برای کمک به کارفرمایان جهت انجام تصمیم گیری وجود دارد. در این بین برخی آزمونها صرفا جهت انتخاب کارکنان قبل از ورود به سازمان و برخی دیگر نیز حین انجام کار جهت تصمیم گیریهای پرسنلی مورد استفاده قرار میگیرد.
کدام یک از آزمونهای روان شناختی را اجرا کنیم؟
غالبا آزمونهای قبل از استخدام بیشتر از نوع ارزیابی روانشناختی میباشند. روانشناسان صنعتی و سازمانی بر این اساس آزمونهای قبل از استخدام را در سه دسته کلی بشرح زیر طبقه بندی میکنند.
ابزارهای اطلاعات بیوگرافی
اطلاعاتی در مورد تجربه کاری، کاندیدهای رهبری، علائق، مهارتهای بین فردی، برون گرایی و خلاقیت جهت پیش بینی شغلی را کسب میکنند. روانشناسان صنعتی و سازمانی در این قسمت بررسی نگرش افراد و ارزیابیهای شخصی از مهارتهای خود را بررسی میکنند.
آزمونهای توانایی شناختی ( استعداد)
به طور معمول این آزمونها سوالها و مسائلی برای اندازه گیری سرعت یادگیری، منطق، استدلال، درک مطلب و سایر تواناییهای ذهنی برای انجام موفقیت شغل ارزیابی میشود. روان شناسان صنعتی و سازمانی بر این باورند که این آزمونها باید تواناییهای بالقوه متقاضیان را در مواجهه با چالشهای پیش روی شغل را بسنجد.
آزمونهای شخصیت
این آزمونها سعی میکنند رفتارها، هیجانها، افکار و صفات پایدار در موقعیتهای شغلی را اندازه گیری کند. روانشناسان صنعتی و سازمانی معتقدند این آزمونها در صورت انجام صحیح میتواند رفتارهای آینده محل کار، تعاملهای بین فردی و رضایت از جنبههای مختلف در محیط کاری را پیش بینی کند.
علی رغم تمام کاربردها و مزایایی که آزمونهای روانشناختی در محیط کار دارند اما بحث اعتبار، پایایی و کارایی داشتن بعضی از این آزمونها هنوز جای سوال است. همچنین برخی از این آزمونها نیز متناسب با فرهنگ سازمانی ما نمیباشد و در این بین برخی دیگر از آزمونهای روان شناختی رسالت تشخیصی اختلالات روانی را داشته و برای تصمیم گیری گزینشی مناسب نیستند.
بر این اساس دست اندرکاران حوزه منابع انسانی به این امر باید توجه بیشتری داشته باشند و لازم است با وجود کارایی آزمونهای روانشناختی در انواع مشاوره فردی و سازمانی در امر گزینش تنها به نتایج این آزمونها اکتفا نکنند.